De Selexyz Debuutprijs 2011 is gewonnen door Peter Buwalda met zijn boek Bonita Avenue. Naast de aansprekende titel, ontving hij 10.000 euro.
Peter Buwalda als naam voor een schrijver, het ligt gewoon lekker in het gehoor. Net als Bonita Avenue. Een dergelijke combinatie loop je niet snel in de boekhandel voorbij. Tot mijn spijt ik tot nog toe wel. Voor een goede recensie over het boek moet je daarom ook hier zijn.
Dat Bonita Avenue er mag zijn blijkt ook uit het feit dat het niet Buwalda’s eerste ontvangen prijs voor het boek is. In september won hij al de Academica Debutantenprijs. Daarnaast heeft het boek ook al op de shortlist van de Libris Literatuurprijs, de NS Publieksprijs en de Gouden Strop gestaan. Bovendien staat het al wekenlang in de lijsten met meest verkochte boeken.
Met de Selexyz Debuutprijs op zak is een gouden toekomst voor een schrijver nog niet verzekerd. Toch is het een erg leuk drukkertje in de rug. Kijk naar de winnares van vorig jaar, Franca Treur. Haar boek Dorsvloer vol Confetti is inmiddels al toe aan de 26e druk.
Bij welke voetbalvereniging in de vijfde klasse komen scouts van AC Milan op bezoek? Nergens. Tenzij je zo’n begenadigde voetballer in je elftal hebt als Kuif den Dolder. De beste voetballer die Nederland ooit gekend heeft. Een combinatie van Van Basten, Cruijff, Van Hanegem, Lenstra en Wilkes. Nico Dijkshoorn lukte het om het allemaal in plattelandsjongen Kuif den Dolder uit Uffelte te stoppen. Het resultaat? De tranen van Kuif den Dolder. Schitterend, soms ontroerend, maar vooral knettergek.
Waarschijnlijk ben ik bevooroordeeld. Kan me niet schelen. Ik ben een liefhebber van Nico Dijkshoorn. Zijn gedichten, columns en tweets. Klaas. Zijn schrijfstijl en zijn dikke duim. Ik ben een liefhebber van Nico Dijkshoorn. In De tranen van Kuif den Dolder valt dit alles op de juiste plek. Slechts Klaas ontbreekt. Of toch niet. Nee. Want iedere liefhebber van Dijkshoorn weet wie Klaas is, denkt te weten hoe hij eruit ziet en kent zijn leven. Na het lezen van het verhaal over Kuif den Dolder is mij één ding duidelijk geworden. Kuif en Klaas zijn halfbroers. Ze kennen elkaar ongetwijfeld niet, maar hebben dezelfde vader. Een geestelijk vader. Hartelijk dank Nico Dijkshoorn, voor de verrijking van alles waar letters in zitten.
In De tranen van Kuif de Dolder komt Kuif eigenlijk zeer onverwacht met voetbal in aanraking. Hij staat er zomaar ineens naast het veld. Heeft nog nooit een voetbal gezien. Zijn eerst balcontact is magistraal. Net als het tweede en het derde. Trainer Dolf Seegers ziet het direct. Dit wordt een grote.
Niet alleen Seegers heeft het in de gaten. Staan er eerst slechts een handjevol toeschouwers tijdens de wedstrijden van VV Uffelte langs het veld, binnen de kortste keren zijn het er honderden. Kuif is een fenomeen op het voetbalveld. Daarbuiten duikt hij liever in zijn boek over knaagdieren. Eigenlijk gaat alles aan Kuif voorbij. Hij doet zijn ding op het veld en al die mensen aan de kant. Het zegt hem niks. Eigenlijk zegt helemaal niks hem iets. Slechts zijn knaagdierenboek is hem lief.
De honderden toeschouwers worden duizenden. Tout bekend Nederland staat op den duur langs de kant. Ook buiten Nederland is zijn ster rijzende. AC Milan zou hem graag naar Italië lokken…
Het verhaal is zo onwaarschijnlijk, dat je het deels haast zou gaan geloven. Waarom? Dijkshoorn sleept je mee. Het is de kneuterigheid en het verhaal van de anti-held. Kuif is (g)een superster, je krijgt haast medelijden met hem. Het is een personage zoals alleen Nico Dijkshoorn kan creëren. Kuif is, tja, Kuif is het halfbroertje van Klaas. Kan niet missen.
Trouwens, vind je Kuif den Dolder al een leuke naam? Er loopt nog een elftal helden rond: Zweep Dukels, Kuitje Ruwiel, Schuit den Bever, Schuim Bekkels en Douwe Kiebels. En allen hebben herinneringen aan Kuif. Op een heerlijk dorpse wijze.
Deze korte maar krachtige recensie kan ik jullie niet onthouden:
Dijkshoorn schreef het boek De tranen van Kuif den Dolder, omdat hij ook een grote voetballer uit Drenthe wilde laten komen. ‘De Friezen hebben Abe Lenstra, de Noord-Hollanders natuurlijk Johan Cruijff. Drenthe heeft niemand en dus verzon Dijkshoorn Kuif den Dolder. Kuif speelt in de jaren zeventig zogenaamd bij VV Uffelte, hoewel Dijkshoorn nog nooit in het Drentse dorp was geweest. Waarom Uffelte. ‘Simpel, omdat het met een ‘U’ begint. Ik vond het een leuke naam.’
In De tranen van Kuif den Dolder ontrolt het bijzondere verhaal zich aan de hand van interviews met medespelers, de trainer, supporters. Trainer Dolf Seegers, keeper Schuit den Bever, kantinejuffrouw Graatje Piep, Schuim Bekkels, Douwe Kiebels, ze hebben allemaal zo hun herinneringen aan die virtuoze voetballer, die zich tijdens z’n eerste training zo stoorde aan een specht in de boom, dat ‘ie het dier er met een indrukwekkende volley uitkegelde. Allemaal totaal verzonnen. (Opregte Steenwijker Courant, 29 maart 2009)
Gerechtigheid, het laatste deel uit de Millenium-trilogie
Helaas. Ik heb Stieg Larssons Gerechtigheid, deel drie van de Millenium-trilogie, uitgelezen. Maar wat heb ik genoten van het laatste deel. Net als deel één (Mannen die vrouwen haten) pakte het boek mij vanaf de allereerste pagina. Dit is een zeer waardig afscheid van Stieg Larsson als schrijver. Wat weer een topboek.
Lisbeth Salander wordt aan het eind van deel twee met schotwonden, waarvan één in haar hoofd, overgebracht naar het ziekenhuis. Deel drie begint waar zij wakker wordt. Haar vader, voormalige Sovjet-spion Alexander Zalachenko (Zala), is in het gevecht met Lisbeth eveneens zwaar gewond geraakt en ligt enkele kamers verderop. Een geheime groepering binnen de Zweedse veiligheidsdienst, de Sectie, heeft nu twee problemen. Het oude probleem dat Lisbeth Salander de geheimen over haar vader verraad en het nieuwe probleem Zalachenko. Gepensioneerde oud-medewerkers van de Sectie komen bij elkaar om de problemen op te lossen. Zala moet dood en Lisbeth weer het gesticht in. Op de achtergrond hebben Mikael Blomkvist, Holger Palmgren en Dragan Armanskij zich verbonden en gaan samen de strijd aan om Lisbeth op vrije voeten te krijgen. Een boeiend verhaal volgt hoe de Sectie bewijzen vervalst om Lisbeth terug het gesticht in te krijgen. Anderzijds probeert team Blomkvist het bewijs te verzamelen dat de Sectie al tientallen jaren illegaal in Zweden actief is. De ontknoping vindt plaats in de rechtszaal.
Stieg Larsson
Gerechtigheid is een echt meesterwerk waarin de werkwijzen van geheime diensten naar voren komen, hackers de macht hebben en journalisten het raadsel weten op te lossen. Ik had nooit verwacht dat bijna zestig achtereenvolgende pagina’s die in de rechtszaal afspelen zoveel spanning kunnen bevatten. Geen moment heb ik het boek daarbij opzij kunnen leggen. Überhaupt heb ik daar met dit boek heel veel moeite mee gehad. Ik heb slechts één klein minpuntje. Na het ‘gevecht’ in de rechtzaal had het verhaal afgelopen moeten zijn. De laatste pagina’s, waar nog moet worden afgerekend met een schim uit het verleden, komen een beetje als mosterd na de maaltijd.
Na een fantastisch deel één en een iets minder deel twee (De vrouw die met vuur speelde) heeft Larsson met Gerechtigheid weer een juweeltje gecreëerd. Nu Larsson is overleden, ben ik blij dat met deel drie het verhaal over Lisbeth Salander en Mikael Blomkvist rond is.
Stieg Larsson maakte het succes van zijn eerste boek Mannen die vrouwen haten uit de Millenium-trilogie helaas niet mee. Als hij het wel had meegemaakt, zou het hem mogelijk kopzorgen hebben bezorgd. Hoe is het mogelijk om het succes van Mannen die vrouwen haten te evenaren, laat staan te verbeteren? Qua verkoopcijfers is hij met De vrouw die met vuur speeldein de buurt gekomen van het eerste succes, qua boek vond ik het net iets minder.
In De vrouw die met vuur speelde wil het maandblad Millenium, waar Mikael Blomkvist onderzoeksjournalist, verantwoordelijk uitgever en mede-eigenaar van is, een boek en een themanummer uitbrengen over sekshandel. Het boek geschreven door journalist Dag Svensson, terwijl zijn vriendin Mia Berger op het punt staat om op dit onderwerp te promoveren. Svensson en Berger dreigen onthullingen te doen die Zweden op zijn grondvesten zal doen schudden. Kort voor publicatie van het blad wordt het tweetal vermoord. Net als overigens advocaat Bjurman, de curator van Lisbeth Salander. Op alle drie de plaats delicten worden diverse sporen aangetroffen die wijzen naar Salander. Blomkvist is er echter van overtuigd dat zij onschuldig en wil haar helpen. Maar Lisbeth heeft na de avontuurtjes die ze met Blomkvist in deel 1 beleefde, geen zin meer om met de journalist te praten.
Waar Mannen die vrouwen haten mij vanaf de allereerste pagina pakte, had ik daar bij De vrouw die met vuur speelde veel meer moeite mee. Dit ondanks dat het boek perfect aansluit op deel één. Vanaf halverwege maakt Larsson dat dubbel en dwars goed. De spanning druipt weer ouderwets van het boek af. Op ingenieuze wijze heeft hij toch weer een fantastisch verhaal geschreven.
Noomi Rapace als Lisbeth Salander in de Millenium film
Waarom De vrouw die met vuur speelde mij in het begin moeilijk kon boeien, kan ik lastig duiden. Mogelijk de herhalingen uit deel één, om de lezer weer in het verhaal te trekken. Dat was bij mij niet nodig, omdat ik deel twee een dag nadat ik deel één uit had ben gaan lezen. Anderzijds denk ik dat het te maken heeft met de persoon Lisbeth Salander. In deel één is ze een compleet mysterie, in deel twee heeft Larsson gemeend meer over haar achtergrond te schrijven. Misschien noodzakelijk voor het verhaal, maar doodzonde voor de persoon die hij heeft gecreëerd. En daarbij raakt Lisbeth haar aureool van onaantastbaarheid kwijt. Was ze voorheen een meisje dat totaal geen rekening hield met de rest van de wereld, nu gaat ze op een wereldreis en is zelfs vriendelijk tegen de mensen die ze tegenkomt. Dat voelt moeilijk te rijmen.
De minpuntjes in De vrouw die met vuur speelde maken het absoluut geen slecht boek. Sterker nog, het is gewoon een goed boek. Ik verheug me daarom op deel drie uit de trilogie: Gerechtigheid. Hij ligt inmiddels in de boekenkast.
Wat doe je als je twee weken op vakantie bent? Juist, lezen. John le Carré – Absolute vrienden, Stieg Larsson – Mannen die vrouwen haten en Stieg Larsson – De vrouw die met vuur speelde. In die volgorde. Stuk voor stuk uitstekende boeken. Kortom, ik heb mij deze vakantie geen moment verveeld. Allereerst Le Carré.
Ooit kocht ik via het Dagblad van het Noorden het boek Spion aan de muur. Het was mijn kennismaking met Le Carré. Slechts de titel en de schrijver herinner ik me. Dat ik onlangs het boek Ons soort verrader was daarom toeval. Het was een tip van journalist Lia van Bekhoven, die t.v. en radio correspondent en schrijver vanuit Londen is. Een boeiend verhaal over de hedendaagse inlichtingendiensten, de maffia en onschuldige burgers. Lia, het was een uitstekende tip. Reden genoeg om verder te zoeken naar meer boeken van Le Carré. Geen enkel probleem, die zijn er voldoende. Na Spion aan de muur, Ons soort verrader en Absolute vrienden zullen de andere titels snel volgen.
John le Carré
Absolute vrienden vertelt het verhaal van Ted Mundy, een in 1947 in Pakistan geboren zoon van een Britse soldaat. Na de onafhankelijkheid van dat land keren vader en zoon terug naar Engeland, waar Mundy een vreemde eend in de bijt is. Eind jaren zestig vertrekt hij voor studie naar West-Berlijn, waar hij Sasha ontmoet. Sasha, de rebel, de idealist, die vecht tegen de maatschappij. Er ontstaat een vriendschap die ook na Mundy’s gedwongen vertrek stand houdt. Zij hebben een band voor het leven en zullen elkaar na de roerige jaren zestig nog regelmatig onverwacht treffen.
Of Le Carré zich overtreft in Absolute vrienden? Nee. Zijn schrijfniveau is gewoon ongekend hoog, wat in al zijn boeken terugkeert. Het is een erg sterk boek en mooi verhaal, waarmee hij wederom aantoont één van de beste spionageschrijvers ter wereld te zijn. In Absolute vrienden neemt hij je mee in een reis door de tijd en een reis door het leven van Ted Mundy en Sasha. Twee zeer karakteristieke personen die hij perfect heeft uitgewerkt. Het is een verhaal over het Westen versus het Oosten, de Koude Oorlog ten top, met een climax in het heden. Vriendschap, spionage, verraad en geschiedenis. Een heerlijk verhaal om te lezen, dat van begin tot einde boeit. Dit is spanning ten top!
Boekenverslinders 